hc8meifmdc|2011A6132836|PM_Website|tblnews|Text_News|0xfdff15a4000000009501000001000200
تجربه
بازیافت خودروهای فرسوده در چند کشور صنعتی
تهیه و تنظیم
: محمدرضا خدرلو/khederlou@gmail.com
منابع:
نیویورک تایمز/بی.بی.سی/ خبرگزاری رویترز/گزارش اجتماعی و زیستمحیطی شرکت مزدا/
وزارت بازرگانی ایالات متحده امریکا
بازیافت خودروهای فرسوده فرایندی است که طی آن، قطعات و بدنه خودروهایی
که عمر مفیدشان به پایان رسیده است، برای مصارف بهینه مورد استفاده مجدد قرار میگیرند.
این فرایند صنعتی در واقع حلقه مهمی از زنجیره تولید است که استفاده مجدد از قطعات
قابل بهرهبرداری و یا بازسازی شده را نیز به نوعی شامل میشود. در طول زمان نگرش
صنعتی به مقوله بازیافت تغییرات فراوانی یافته است. به عنوان نمونه توسعه فناوری
قوس الکتریکی و ذوب فلزات باعث شد تا در دهه 1960 و 1970 میلادی استفاده از قطعات
بدنه خودروهای فرسوده برای تولید مقاطع فلزی رونق چشمگیری یابد. پس از آن، تولید
فولاد با کیفیت برتر مستلزم جداسازی فلزات آهنی از فلزات غیرآهنی توسط آهنرباهای
بزرگ شد. محققان در ادامه به این نتیجه رسیدند که تولید آلومینیم به روش بازیافت
قطعات آلومینیمی به کار رفته در خودروهای فرسوده از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به
صرفهتر از بوکسیت طبیعی است. امروزه بازیافت خودروها نه تنها با توجه به عوامل
اقتصادی و فنی صورت میگیرد بلکه دلایل زیست محیطی و اجتماعی نیز در این زمینه نقش
مهمی ایفا میکنند. به دیگر سخن، صنعت خودروسازی در جهت مدیریت زبالههای صنعتی و
قابل بازیافت حرکت میکند و نگرش مصرفکنندگی آن، به سیاست استفاده از مواد قابل
بازیافت تغییر یافته است. در طول سالهایی که صنعت بازیافت جایگاه ویژه خود را در
زنجیره تولید به دست آورده، شکل و ساختار نهایی خودروها نیز به سمت سبکترشدن پیش
رفته است. برای درک بهتر این موضوع به آمار زیر دقت کنید:
در سال 1965 حدود 82 درصد از وزن کل یک خودرو را فلزات تشکیل میدادند
و تنها 2 درصد مربوط به قطعات پلاستیکی بود. این رقم در دهه 1980 برای قطعات فلزی
به 74 درصد کاهش یافت و قطعات پلاستیکی نیز 10 درصد از وزن کل خودروها را تشکیل میدادند.
به اعتقاد کارشناسان و طراحان خودرو، در صورتی که وزن یک خودرو تنها 100 کیلوگرم
کاهش یابد، مصرف سوخت نیز در هر 100 کیلومتر 7/0 لیتر کاهش خواهد یافت.
صنعت بازیافت
در اتحادیه اروپایی
مطابق موازین و قوانین موجود در اتحادیه اروپایی، عمر مفید خودرو بین
12 تا 15 سال تعیین شده است. به این ترتیب بخشی از تولیدات دهه 1990 به خط بازیافت
رسیدهاند. دولتهای اروپایی برای رفع نگرانیهای زیست محیطی، به اتخاذ سیاستهای
ملی و امضای توافقنامههای داوطلبانه اقدام کردهاند. در اواخر سال 1999 میلادی،
ده عضو اتحادیه شامل اتریش، بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، پرتغال،
اسپانیا، سوئد و انگلیس به وضع قوانین ویژهای در خصوص خودروهای فرسوده پرداختند.
بر طبق برآوردهای آماری، حدود 96 درصد از کل خودروهای فرسوده در حال تردد در خاک
آن اتحادیه، در این ده کشور قرار دارند. در پی امضای این توافقنامه، در تاریخ 18
سپتامبر سال 2000 نیز، قوانین قبلی مورد تجدیدنظر و ساماندهی دوباره قرار گرفت.
هدف از وضع این قوانین، ایجاد نوعی هماهنگی بین کشورهای عضو اتحادیه و
تولیدکنندگان خودرو بود تا قوانین ملی کشورهای عضو با مفهوم بازیافت سازگارتر شود.
هدف نهایی این طرح، جلوگیری از انباشت خودروهای فرسوده، در گورستانهای خودرو بود.
براین اساس تنها 5 درصد از کل خودروهای فرسوده اتحادیه میتواند به گورستانهای
بزرگ حمل شود و 95 درصد دیگر باید مورد بازیافت قرار گیرد. مهمترین مفاد این توافقنامه
که به امضای کشورهای عضو رسیده است، عبارتند از:
1- کشورهای عضو باید تمهیدات لازم را
برای استفاده مجدد از قطعات خودروهای فرسوده بیندیشند.
2- در صورت عدم امکان بازیافت میتوان
از قطعات فرسوده در سایر خودروها استفاده کرد؛ به شرطی که آلودگی صوتی و زیست
محیطی ایجاد نکنند.
3- تا ابتدای سال 2006 تمام خودروهای
فرسوده باید در حد 85 درصد قابل بازیافت باشند.
4- در آغاز سال 2006 تمام خودروهایی
که قبل از ژانویه سال 1980 تولید شدهاند باید مورد بازیافت قرار گیرند.
5- با فرارسیدن ژانویه سال 2015 باید
حداقل 95 درصد از کل وزن خودروهای موجود در اتحادیه اروپایی قابل بازیافت باشد.
اتحادیه اروپایی قصد دارد از تولید زبالههای صنعتی جلوگیری کند.
همچنین مقرر شده است خودروهایی که از این پس تولید میشوند، ویژگیهای زیر را
داشته باشند:
1- مصرف پایین انرژی
2- سهولت جداسازی قطعات
3- قابلیت بازیافت
4- حداقل استفاده از فلزات سمی
همچنین قانونگذاران اروپایی تصریح کردهاند که عوامل و مراکز اوراق یا
بازیافت خودروهای فرسوده باید دارای مجوزهای ویژهای باشند. به همین دلیل تعداد
شرکتها و یا مراکز دارای مجوز بازیافت خودرو در هریک از کشورهای فرانسه، آلمان،
ایتالیا و انگلیس به بیش از یک هزار مرکز رسیده است.
این مراکز همچنین مجاز به فروش موتور، جعبه دنده، سامانه انتقال نیرو و
قطعات بدنه قابل استفادهاند. جداسازی موارد آلاینده نیز یکی از وظایف اصلی مراکز
اسقاط خودروهای فرسوده است. رعایت استانداردهای لازم و قوانین مربوط به اسقاط
خودروهای فرسوده باعث شده است روش و ضوابط جمعآوری و بازیافت این گروه از خودروها
در اروپا، به عنوان الگوی مناسبی برای سایر کشورها مطرح شود. مقایسه نظام و قوانین
بازیافت در اروپا و ژاپن نشان میدهد که بیشتر عوامل مطرح به طور یکسان اعمال میشوند.
ژاپن و اعضای اروپا هر دو نقش مهمی در جلوگیری از تولید زبالههای صنعتی ایفا میکنند
و قوانین مربوط به عمر مفید و بازیافت خودروهای فرسوده مشابه است؛ با این تفاوت که
اروپاییها در خصوص قانونمندی بازیافت زودتر اقدام کردهاند.
با توجه به آنچه گفته شد، تصویر سیاه و سفید و غبارآلود گورستانهای
بزرگ خودرو در جای جای اروپا آرام آرام به منظرهای رنگی از مراکز پیشرفته و
مکانیزه بازیافت تبدیل میشود. تاکنون در بیشتر مراکز اسقاط خودرو در کشورهای عضو
اتحادیه اروپایی، عملیات اوراق و اسقاط خودروها بدون هیچ ضابطه و نظارتی انجام میگرفت.
در ایالت باسک اسپانیا سالانه 50 هزار دستگاه خودرو به عمر اسقاط و
بازیافت میرسند. این رقم در سراسر اروپا به میلیونها دستگاه در سال میرسد.
براساس ساختار قدیمی عملیات اسقاط خودروهای فرسوده در اسپانیا، در بسیاری از مناطق
این کشور مراکز اوراق فروشی دایر شده است. این مراکز محل تامین و عرضه قطعات و
لوازم یدکی دست دوم ویژه خودروهای قدیمی و کمیاب است. البته باید یادآور شد که
بازار کشورهای جهان سوم به دلیل جذب خودروهای دست دوم و قطعات و لوازم کهنه، جاذبه
خاصی برای کشورهای صنعتی به ویژه دول اروپایی ایجاد کرده است. بسیاری از مدلهای
قدیمی خودرو و لوازم خودروهای اسقاطی به مقصد کشورهای جهان سوم بارگیری و ارسال میشود.
پس از ارسال قطعات قابل فروش به بازارهای مصرف، باقیمانده بدنه و قطعات خودرو
تفکیک و آسیاب میشود تا بعد از بازیافت، مواد تشکیلدهنده آنها برای ساخت لوازم و
قطعات و بدنه سایر خودروها به کار رود.
براساس قوانین اتحادیه اروپایی، کارخانههای تولیدکننده خودرو موظفند
محصولات فرسوده خود را بازیافت کنند. به عبارت دیگر بازیافت یکی از مراحل تولید
خودروست که باید توسط تولیدکنندگان اعمال شود. خودروسازان اروپا هزینه بازیافت
خودروهای فرسوده در این اتحادیه را حدود 20 میلیارد دلار تخمین زدهاند که بار
مالی آن به مصرفکننده تحمیل میشود. شایان ذکر است که سالانه 5/13 میلیون دستگاه
خودروی فرسوده در اتحادیه اروپایی (فقط در 12 کشور) از رده خارج میشود.
به رغم تمام تمهیدات قانونی در اتحادیه اروپایی، تنها 75 درصد از کل
خودروهای فرسوده در اروپا قابل بازیافت هستند و 25 درصد دیگر به عنوان زباله در
گورستانهای خودرو روی هم انباشته میشوند. قرار است تا سال 2015 این رقم به 5
درصد کاهش یابد.
براساس گزارش منتشر شده از سوی پارلمان اروپا، هر شهروند اروپایی به
طور میانگین روزانه 5/1 کیلوگرم زباله تولید میکند. این زبالهها شامل تمام موارد
از جمله خودروهای فرسوده است. بر همین مبنا و طی تحقیق صورت گرفته، در سال 1965
تعداد خودروهای در حال تردد در ایتالیا بالغ بر 6 میلیون و 137 هزار دستگاه بوده
(نزدیک به آمار سال 2004 ایران)؛ در حالی که این رقم با رشدی سرسامآور در سال
1997 به 34 میلیون دستگاه رسیده است. به همین دلیل هر خودرو در ایتالیا به طور
میانگین سالانه 2/2 حلقه تایر مصرف میکند. کارشناسان ایتالیایی میزان تایر مصرف
شده در ایتالیا در سال 1997 را 79/74 میلیون حلقه تخمین زدهاند. از طرف دیگر 34
میلیون دستگاه خودروی در حال تردد در ایتالیا در همان سال 170 میلیون لیتر روغن
موتور و 332/11 میلیون عدد باتری مصرف کردهاند که این لوازم مصرفی به یقین آلودگی
شدیدی نیز به وجود آورده است.
تجربه به دست آمده در کشوری مانند ایتالیا که یکی از اعضای اتحادیه
اروپایی است میتواند الگوی مناسبی برای کشورهایی نظیر ایران، هند، ترکیه و چین
باشد.
جدول تعداد خودرو و میزان مصرف لوازم
مصرفی در ایتالیا
سال
|
تعداد خودرو (دستگاه)
|
تایر مصرفی (حلقه)
|
روغن موتور (لیتر)
|
باتری (عدد)
|
1960
|
2.431.000
|
5.350.000
|
12.000.000
|
810.000
|
1970
|
11.111.000
|
24.400.000
|
55.000.000
|
3.703.000
|
1980
|
19.115.000
|
42.050.000
|
95.000.000
|
6.371.000
|
1990
|
29.910.000
|
65.800.000
|
149.000.000
|
9.970.000
|
1997
|
34.000.000
|
74.790.000
|
170.000.000
|
11.332.000
|
بنا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تجربه موفق اتحادیه اروپایی در
زمینه ایجاد شبکه بازیافت خودروهای فرسوده به بسیاری از کشورها از جمله چین قابل
انتقال است. از این رو شرایط زیر میتواند زمینهساز استفاده از تجربه اروپا باشد:
1- احترام به قانون و مقررات
2- وجود مراکز پراکنده و غیراصولی
بازیافت خودرو
3- برخورداری از نیروی کار فراوان و
ارزان
4- وجود قوانین و ضوابط زیست محیطی
5- انتقال فناوری بازیافت به کشورهای
خارج از اتحادیه اروپایی باعث پیچیدگی شرایط رقابتی در بازارهای بینالمللی نمیشود.
6- توسعه فعالیتهای علمی بازیافت
موجب کاهش تقاضا برای مواد خام و معدنی میشود.
7- کاهش آلایندگی محیط زیست و منافع
فراملیتی و برون مرزی آن
8- وجود منابع ارزان انرژی برای
بازیافت
9- وجود تاسیسات ذوب آهن و فولادسازی
برای استفاده از آهن قراضه
10- برخورداری از صنایع خودروسازی و
قطعهسازی
تجربه ژاپن
با شروع سال 2005 میلادی خودروسازان ژاپنی در زمینه تولید خودروهای سبز
با رقابت فشردهتری مواجه شدند. دلیل آن نیز اجرای قانونی بود که شرکتهای
تولیدکننده را به همکاری با صاحبان خودرو برای جمعآوری و بازیافت خودروهای فرسوده
ملزم میکرد. بر این اساس از ژانویه 2005 به این سو مالک هر خودرو موظف شده است
مبلغی معادل 65 تا 165 دلار امریکا به دولت بپردازد. این مبلغ بخشی از هزینه
بازیافت خودروهای خارج از رده و فرسوده است. دولت ژاپن این تصمیم را در پی آن
اتخاذ کرد که بیشتر گورستانهای خودروهای فرسوده مملو از آهن قراضه شده بود و گاز
کلروفلوروکربن (CFC) موجود در سامانه خنککننده و تهویه خودروها
و نیز کیسههای هوا باعث آلودگی شدید هوا و محیط زیست میشد. ژاپنیها همچنین قصد
دارند تا سال 2015 حدود 95 درصد ازکل خودروهایشان را بازیافت کنند. این رقم در سال
2005 حدود 80 درصد گزارش شده است. یکی از مشکلات موجود در فرایند فعلی بازیافت در
ژاپن آن است که هزینه بازیافت خودروهای مختلف بنا به مدل و اندازه آنها متفاوت
است. برای تعدیل هزینههای مذکور، از این پس در مرحله طراحی اولیه خودروهای ژاپنی
از موادی استفاده خواهد شد که با کمترین هزینه و بهترین کیفیت قابل بازیافت باشند.
همچنین برنامههای ویژهای برای تغییر دستگاههای خردکن و بازیافت انرژی مورد
استفاده در کارخانههای اسقاط و بازیافت در دست مطالعه و اجراست.
شرکت نیسان موتور ـ به عنوان دومین خودروساز بزرگ ژاپن ـ پس از اجرای
قانون جدید بازیافت در آن کشور اعلام کرد که از این پس اندازه خودروهای تولید شده
در آن شرکت و تعداد کیسه هوا ویژه سرنشینان خودرو، در میزان هزینه دریافتی بابت
بازیافت موثر خواهد بود. به عبارت دیگر هر قدر تعداد کیسههای هوا بیشتر یا ابعاد
خودرو بزرگتر باشد، مبلغ بیشتری به عنوان هزینه مشارکت در بازیافت از مصرفکنندگان
دریافت خواهد شد.
مطابق آخرین بررسی صورت گرفته در ژاپن، سالانه بین 550 تا 700 هزار تن
آهن قراضه و سایر قطعات جدا شده از خودروهای فرسوده در گورستانهای ویژه انباشته
میشود. به این ترتیب سهم هر دستگاه خودروی سواری حدود 190 کیلوگرم است. دست
اندرکاران بازیافت نیز معتقدند که با مشارکت مصرفکنندگان در بخشی از هزینههای
بازیافت خودروهای فرسوده، هزینههای بازیافت کاهش مییابد و عملیات آن رقابتیتر
خواهد شد.
در بین تمام شرکتهای خودروسازی ژاپن، تویوتا برنامههای کاملتری را
درزمینه بازیافت خودروهای فرسوده و تولید خودروهای قابل بازیافت در دست اجرا دارد.
این شرکت در تولید خودروهای جدید سیاستی را اتخاذ کرده است که براساس آن خودروهای
مدل 2005 و بالاتر ساخت تویوتا از قابلیت تفکیکپذیری قطعات و بازیافت بیشتری
برخوردارند. کوتاه کردن زمان اسقاط کردن خودروهای فرسوده و کاهش هزینه نیروی
انسانی تاثیر فراوانی در کاهش هزینههای بازیافت دارد. سیاستهای خودروسازان ژاپنی
در زمینه بازیافت و کاهش هزینههای مربوطه را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
1- طراحی خودروهای با قابلیت تفکیکپذیری
بالا
2- استفاده از مواد قابل بازیافت
3- کاهش هزینههای مربوط به بازیافت
4- کاهش زمان اسقاط و بازیافت خودرو
(فرایند عملیات)
5- دریافت بخشی از هزینههای بازیافت
خودرو از مصرفکنندگان
6- اصلاح ساختار و تغییر فرایند
بازیافت در مراکز مکانیزه
7- اصلاح نظام حمل و نقل قطعات و
بدنه خودروهای فرسوده به مراکز بازیافت
8- توزیع صحیح مراکز بازیافت در
مناطق جغرافیایی و خاک ژاپن
به طور قطع، مهمترین سیاست خودروسازان ژاپنی در عرصه بازیافت را میتوان
کاهش هزینههای مربوط به این فرایند دانست.
شرکت خودروسازی مزدا نیز مهمترین سیاست جاری خود را استفاده از قطعات
قابل بازیافت و اعمال سیاستهای زیست محیطی و اقتصادی درفرایند طراحی و توسعه
تولیدات خود بیان کرده است. مطابق اعلام کارشناسان این شرکت، در حال حاضر 80 درصد
از وزن کل خودروهای خارج از رده تولید شده در شرکت مزدا قابل بازیافت است و تلاش
برای افزایش این نرخ ادامه دارد.
بنابه گزارشی که از سوی مرکز تحقیق و توسعه شرکت مزدا منتشر شده است،
دو پروژه مهم در زمینه تحقیق و توسعه در حال اجراست که عبارتند از:
1- پروژه طراحی خودروهای با قابلیت
تفکیکپذیری بالا و توسعه فناوری استفاده مجدد از قطعات و لوازم خودروهای اسقاطی
2- پروژه استفاده از انواع رزین، با
هدف کاهش استفاده از سایر مواد مصرفی در تولید خودرو و ارتقای قابلیت بازیافت مواد
یکی از اقدامات مهم این خودروساز ژاپنی، تحقیق در زمینه استفاده مجدد
از سپر خودروهای فرسوده است. بر این اساس، از سال 1992 شرکت به جمعآوری سپرهای
آسیب دیده یا فرسوده اقدام کرده و پس از بازیافت آنها به تولید سپرهای نو یا سایر
قطعات مشابه پرداخته است. این شرکت در سال 2001 توانست به فناوری رنگزدایی از
سپرهای کهنه دست یابد و حدود 99 درصد از سپرها را مورد استفاده مجدد قرار دهد.
قطعات تولید شده حاصل از بازیافت سپرهای اسقاطی به اندازه قطعات نو جلوه و استحکام
دارند.
جدول تعداد سپرهای جمعآوری شده توسط
شرکت مزدا در سالهای مختلف
سال
|
تعداد سپرهای جمعآوری شده به منظور
بازیافت و تولید قطعات نو
|
1995
|
3000
|
1996
|
3100
|
1997
|
3400
|
1998
|
5200
|
1999
|
24000
|
2000
|
32000
|
2001
|
39000
|
2002
|
41000
|
2003
|
46000
|
2004
|
47300
|
جمع کل در 10 سال
|
244000
|
همان گونه که مشاهده میشود، با اجرای یک برنامه دقیق و ساده ظرف مدت
10 سال حدود 244 هزار سپر خودرو اعم از کهنه، شکسته یا فرسوده، جمعآوری و بازیافت
شده است.
این تعداد برای تجهیز بیش از 120 هزار دستگاه به سپر نو کفایت میکند.
نتیجه دیگر این اقدام چیزی نیست مگر، کاهش زبالههای صنعتی، صرفهجویی در استفاده
از مواد اولیه و حفاظت از محیط زیست.
تجربه آلمان
براساس پژوهشی که در سال 2003 توسط موسسه حفاظت از محیط زیست در آلمان
انجام شد، این کشور از نظر امکانات فنی و شرایط فناوری توان آن را دارد که مطابق
مصوبات اتحادیه اروپایی، تمام خودروهای فرسوده را از رده خارج و بازیافت کند.
براین اساس تمام کشورهای عضو وظیفه دارند با اتکا به زیرساختهای موجود
خود به جمعآوری و بازیافت خودروهای فرسوده اقدام کنند و آلمان جزء معدود کشورهای
عضو است که در عمل توان چنین اقدامی را دارد. کشورهای دیگر نیز باید براساس یک
برنامه جامع و زمانبندی شده، به این مهم بپردازند. گفتنی است که آلمان یکی از
مهمترین کشورهای تولیدکننده خودرو و صاحب فناوری است. مطابق توافق آلمان با
اتحادیه، از آغاز سال 2006 باید 80 درصد از کل قطعات خودروهای خارج از رده مورد
بازیافت یا استفاده مجدد قرار گیرند. البته نگرانیهایی نیز در خصوص بخشی از
فعالیتها وجود دارد. به عنوان نمونه آلمانیها برای بازیافت سپرهای پلیمری راهکار
ویژهای ندارند و یک پژوهشگاه شیمی مسؤول بررسی این مشکل و یافتن راهکار مناسب
برای آن شده است. با وجود این حدود دو سوم از کل مواد پلیمری مورد استفاده در
خودروهای آلمانی در این کشور بازیافت میشود و مشکل اساسی، تنها یک سوم باقیمانده
است. کارشناسان صنعت بازیافت درباره علت این نارسایی معتقدند که هزینه بازیافت قطعات
پلیمری هر دستگاه خودروی فرسوده در آلمان بین 6 تا 17 یوروست که باید تا حد زیادی
کاهش یابد. البته قرار است پس از کاهش هزینه بازیافت این گروه مواد، هزینه ناچیز
آن را از صاحب خودرو دریافت کنند. شرکتهای بازیافت در آلمان به دو گروه عمده
تقسیم میشوند:
1- شرکتهایی که تمام خودروها را
بازیافت میکنند.
2- شرکتها و مراکزی که به صورت
تخصصی، نمونههای خاصی را بازیافت میکنند.
نقطه اشتراک تمام این مراکز آن است که باید از مراکز مجاز مانند
متولیان حفاظت از محیط زیست و اداره حمل و نقل جادهای مجوزهای لازم را داشته
باشند.
مطابق تحقیق صورت گرفته در کشور هلند، متوسط عمرمفید یک خودرو حدود 14
سال است. این رقم در کشورهای اروپایی تنها اندکی تفاوت دارد.
شرکت مرسدس بنز آلمان در فرانکفورت اعلام کرده است که سواریهای کلاس S مدل سدان این شرکت از سال 2007 میلادی تمام استانداردهایی را که
در سال 2015 در اروپا اجباری خواهند شد، رعایت میکنند و این شرکت در تولید
خودروهای مذکور شرایط هشت سال آینده را نیز اعمال خواهد کرد. به این ترتیب میتوان
گفت که این تولیدکننده آلمانی هشت سال از سایر شرکتهای خودروساز جلوتر است.
بازیافت خودرو
در لهستان
در طول سالهای اخیر نرخ فروش خودرو در کشور لهستان به طور فزایندهای
رو به افزایش بوده؛ به طوری که از 266 هزار دستگاه در سال 1996 به بیش از 645 هزار
دستگاه در سال 2001 رسیده است. مهمترین مشکلی که در این میان پدید میآید، افزایش
تدریجی خودروهای فرسوده و نیاز به بازیافت این گروه از وسایل نقلیه است. در حال
حاضر بسیاری از مراکز بازیافت در خاک لهستان با قوانین و استانداردهای اتحادیه
اروپایی همخوانی ندارند. براساس قوانین لهستان، واژه بازیافت جای خود را به «آهن
قراضه» داده است و به همین دلیل هیچ التزام عملی برای بازیافت ازسوی خودروسازان
وجود ندارد. این کشور در سال 1998 حدود 9 میلیون دستگاه خودروی در حال تردد داشت و
انتظار میرود تا سال 2010 این تعداد به 15 میلیون دستگاه افزایش یابد. کارشناسان
صنایع خودروسازی این کشور رقم تولید را سالانه یک میلیون دستگاه اعلام کردهاند.
از آنجا که لهستان به تازگی به عضویت اتحادیه اروپایی درآمده، سالانه حدود 5
میلیارد دلار بودجه به حفاظت از محیط زیست اختصاص داده است.
گفته میشود حدود یک سوم از خودروهای موجود در لهستان کمتر از 5 سال
عمر دارند و 50 درصد از کل خودروها بیش از 15 سال.
در این کشور اروپایی 150 مرکز اسقاط خودرو (نه بازیافت) وجود دارد که
تنها 200 مرکز مجوز فعالیت دارند. هریک از این مراکز سالانه بین 200 تا 250 دستگاه
خودرو را به آهن قراضه تبدیل میکنند و تعداد نیروی انسانی هر کدام بین 5 تا 7 نفر
است! پراکندگی این مراکز در جنوب و غرب کشور است.
مطابق برآوردهای اولیه لازم است تجهیزاتی مانند دستگاههای خردکن،
دستگاه تفکیک قطعات، دستگاههای پرس و سایر ملزومات بازیافت از خارج وارد شود.
دولت لهستان در فاصله بین سالهای 2002 تا 2005 میلادی به تجهیز و
تاسیس مراکز ویژه و دارای مجوز بازیافت با رعایت استانداردهای اتحادیه اروپایی
پرداخت.
وزارت حفاظت از محیط زیست، منابع طبیعی و جنگلبانی لهستان برنامه مدونی
برای ایجاد شبکه بازیافت تدارک دیده است که با همکاری سایر مراکز دولتی و صنعتی
اجرا میشود. این کشور نیز مانند سایر کشورهای اروپایی از سال 2005 سیاستی را
اتخاذ کرده است که براساس آن، دست کم 85 درصد از وزن کل خودروهای تولید شده در آن
کشور قابلیت بازیافت دارند. قرار است تا سال 2015 این رقم به 95 درصد افزایش یابد.