سیستم نگهداری و تعمیرات بهبود

02188272631   09381006098  
تعداد بازدید : 98
8/10/2023
hc8meifmdc|2011A6132836|PM_Website|tblnews|Text_News|0xfdff59fd04000000f91c000001000500

 نگاهی به وضعیت علم و فناوری از دید برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی*

 تهیه و تنظیم: خسرو نورمحمدی**

 مقدمه

این مطلب که برگرفته از اسناد برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور می‌باشد نشان دهندة نگرش این برنامه به وضعیت علم و فناوری کشور، مشکلات آن و راه‌حل‌هایی است که طی برنامه می‌بایست به آن پرداخته شود. ارائه این مطلب با هدف آشنایی بیشتر خوانندگان گرامی با نگرش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با مسائل بخش علم و فناوری است. اینک که در سال پایانی برنامه سوم هستیم فرصت مناسبی است تا به نقد این روش برنامه‌ریزی و موفقیت‌ها و شکستهای آن پراخته شود.

 

الف ـ بررسی روند، گرایشها، شناخت و تبیین وضع موجود

علم نشان‌دهنده توسعه فکر بشر و تاریخ بشریت است. علم زوال‌ناپذیر است و همواره  رو به فزونی می‌رود. به منظور شناخت علم در کشور لازم است ظرفیت علمی مورد شناسایی و سنجش قرار گیرند و سیاستهای علمی بررسی شود.

از مهمترین عوامل تشکیل دهندة ظرفیت علمی، تعداد دانشمندان و پژوهشگران کشور است. چه، علم اساساً نتیجه پژوهش است و پژوهشگر عامل اصلی تعیین کننده سطح علم. تعداد دانشمندان و پژوهشگران در سالهای 1372 و 1377 به ترتیب حدود 18800 نفر و 20400 نفر و شاخص تعداد محقق در یک میلیون نفر در سالهای مذکور به ترتیب 327 نفر و 338 نفر بوده است. بررسی عوامل دیگر شکل دهنده ظرفیت علمی نشان می‌دهد که حداکثر نسبت اعتبارات پژوهشی بهGDP در سالهای اخیر 31/0 درصد و تعداد دانشجو در یکصد هزار نفر 2085 نفر بوده است. مقایسه شاخصهای مذکور با شاخصهای مشابه در کشورهای توسعه یافته (حدود 3700 نفر دانشمند و محقق در میلیون نفر و 3 درصد GDP اعتبار) شکاف علمی موجود بین کشور ایران و صاحبان اصلی علم در جهان را نشان می‌دهد و بیان کننده عدم توجه کافی به توسعه علم در کشور است.

بررسی کلی از وضعیت علم در کشور نشان می‌دهد که:

-       جایگاه علمی کشور در صحنه بین‌المللی مشخص نیست و هیچگونه کوشش در این جهت صورت نگرفته است.

-       مزیت‌های علمی کشور و زمینه‌های اصلی فعالیتهای علمی روشن نیست.

-       سیاست علمی مشخصی در کشور وجود ندارد و ایجاد رشته‌های جدید علمی در دانشگاههای کشور وابسته به حضور یک یا چند متخصص علاقه‌مند و پی‌گیر است.

-       نقش نهادهایی همچون فرهنگستانها در توسعه علوم و طراحی سیاستهای علمی ناروشن است.

-       ظرفیتهای علمی کشور توسعه نیافته و امکانات بسیار محدودی به آن اختصاص یافته است.

 

ب ـ‌ تحلیل مشکلات و نارساییها

-       عدم انسجام نظام علمی کشور در راستای تنظیم سیاست‌های توسعه علم و پژوهش.

-       عدم استقلال دانشگاهها و غیرمؤثر بودن آنها در سیاستگذاریهای کلان علمی.

-       ضعف فعالیتهای علمی در کشور به دلیل مشکلات مربوط به بخش پژوهش.

-       محدودیت شدید تولیدات علمی کشور به تبع از جهت‌گیری کلی دانشگاههای طراز اول کشور به سوی آموزش و انتقال یافته‌های علمی، و نه پژوهش و تولید یافته‌های علمی جدید.

-       کندی سرعت تحولات علمی دانشگاهها در مقایسه با روند شتابان دنیای علم و فناوری.

-       نبود رویکرد از بالا به پایین و تقاضاگرا در علم و پژوهش.

-       ناکارایی نظام تحقیقاتی موجود برای ساماندهی فعالیتهای پژوهشی و نیز عدم انعکاس آثار مثبت محصولات علم و فناوری بر تحکیم و تقویت بنیانهای اقتصای ـ اجتماعی فرهنگی توسعه کشور.

-       نارساییهای متعدد در نظام اطلاع‌رسانی از حیث تولید و مستند سازی اطلاعات.

 

ج ـ بررسی تبعات و آثار ناشی از تداوم روندها و ضرورت تغییرات

ادامه وضعیت موجود علم و پژوهش دارای پیامدهای زیر است:‌

-       افزایش فاصله علمی کشور با سطح جهانی و حاشیه‌نشین شدن کشور در این زمینه.

-       افزایش شکاف اقتصادی موجود با کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه با توجه به اینکه در جهان کنونی علم منشاء ثروت و قدرت است.

-       خروج نخبگان و استعدادهای علمی و جذب آنها به مراکز علمی معتبر و فعال جهانی و رشد کشور به لحاظ علمی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چالشها

-       تعیین موقعیت علمی کشور در صحنة بین‌المللی و شناخت مزیت‌های علمی کشور

-       نقش آفرینی فعالانه در زمینه‌های علمی به ویژه رشته‌های جدید علمی در سطح جهانی.

-       ایجاد تحول در رشته‌های علمی دانشگاههای کشور به طوری که با تحولات علمی جدید همگام گردد.

-       افزایش اثربخشی منابع علمی و پژوهشی و افزایش بهره‌وری بخش.

-       جایگزین نمودن مزیتهای اقتصادی ناپایدار متکی بر نفت با مزیتهای جدید.

-       کاهش شکاف فزاینده علمی و فناوری بین ایران و دیگر کشورهای توسعه یافته جهان.

 

د ـ خطوط اصلی ساختاری، نهادی و سیاستی

1- اصلاح نظام علم، تحقیقات و فناوری از طریق:

-       تجدیدنظر در وظایف فرهنگستان‌ها و تقویت آنها به عنوان مرجعی علمی برای تعیین راهبردهای اصلی توسعه علوم.

-       تجدیدنظر در وظایف شورای پژوهش‌های علمی کشور و تقویت آن به عنوان تعیین کننده اولویت‌های پژوهشی و سیاستگذاری برای انتقال فناوری.

-       ایجاد یک شبکه اطلاع‌رسانی متمرکز و جامع جهت تأمین نیازهای علمی، پژوهشی و فناوری از یکسو و ایجاد هماهنگی بین مراکز تحقیقاتی، دانشگاههای اجرایی.

 

2- اصلاح سیاست عمومی کردن علم، تحقیقات و فناوری از طریق:‌

-       حمایت‌های مالیاتی و مدیریتی از تحقیقات آزاد و تقویت مراکز تحقیقاتی غیردولتی و آزمایشگاههای تحقیقاتی.

-       تغییر نگرش و جهت‌گیری نظام آموزشی به سوی پژوهش و تغییر نقش آن از انتقال دانش به ایجاد زمینه‌های ابداع و نوآوری.

-       ایجاد باور فرهنگی به علم به عنوان راهکار حل مشکلات جامعه در نظام آموزشی کشور.

-       ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی، از جمله آگاهی تصمیم‌گیران سطوح میانی از نتایج تحقیقات و عملکردهای مثبت اقتصادی ـ اجتماعی آن توسط رسانه‌های عمومی.

-       متشکل نمودن امکانات و منابع بخش غیردولتی و هدایت آن در جهت انجام تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای.

 

3- اصلاح سیاست توسعه علم، تحقیقات و فناوری از طریق:

-       تعمیق علمی واحدهای پژوهشی و پرهیز از اجرای پژوهش‌های سطحی از طریق تقویت روحیه همکاری بین مراکز و گروههای علمی.

-       گسترش تحقیقات در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی.

-       هدایت پایان‌نامه‌های مقاطع کارشناسی ارشد، دکترا و دکترای تخصصی به تحقیق در چارچوب اولویت‌های تحقیقاتی

-       توجه به آموزش گروههای تحقیقاتی از طریق توسعه همکاری‌های علمی با سایر گروهها و نظایر آن.

-       ایجاد شرکتهای مشترک تحقیقاتی بین دانشگاهها و دستگاههای اجرایی.

-       توسعه و تجهیز پایگاههای R&D و آزمایشگاههای تحقیقات بزرگ.

 

4- اصلاح سیاست به کارگیری نتایج از طریق:

-       تعیین اولویت‌های فناوری (خرید یا ساخت)‌ بر اساس ارزیابی وضعیت فناوری سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، و انسان افزاری.

-       به کارگیری دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در امر انتقال فناوری.

-       بازنگری قوانین و مقررات مربوط به حفظ حقوق پژوهشگران در زمینة آثار پژوهشی علمی ـ فنی.

-       فراهم نمودن تسهیلات لازم به منظور ارایه نتایج تحقیقات از طریق شبکه‌های اطلاعات

-       ایجاد و تقویت زیر ساخت جامع علم و فناوری مشتمل بر آزمایشگاههای بزرگ

-       حمایت از مهندسینی که در زمینه تحقیق و توسعه فعالیت دارند.

-       تسهیل همکاری‌های ثمربخش تحقیقات دفاعی و تجاری.

 

5- اصلاح سیاست‌های خاص منطقه‌ای از طریق:

-       اتخاذ استراتژی ”تمرکز غیرمتمرکز“ در زمینه توسعه منطقه‌ای.

-       تطبیق و بهینه‌سازی توزیع جغرافیایی فعالیتهای علمی ـ پژوهشی متناسب با منابع طبیعی و انسانی و امکانات مناطق

-       گسترش شهرک‌های علمی ـ تحقیقاتی منطقه‌ای جهت تمرکز منابع و امکانات منطقه‌ای تحقیقات در کشور.

 

اصلاح چارچوبهای نهادی بخش

نهادهای مؤثر بر بخش پژوهش علم و فن‌آوری شامل نهادهای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، نهادهای حقوقی و قانونگذار، نهادهای آموزشی، نهادهای اطلاع‌رسانی، نهادهای اجرایی،‌ نهادهای فرهنگی ـ ارتباطی و نهادهای تحقیقاتی می‌باشند. بررسی نهادها و چهارچوب‌های نهادی حاکی از خلاءهایی است که مشکلات متعددی را باعث گردیده است. اصلاحات پیشنهادی در زمینه چارچوب‌های نهادی به شرح زیر است:‌

-       انتخاب و تقویت یک نهاد کارآمد به عنوان متولی امر علم، تحقیقات و فناوری.

-       اصلاح نهادهای سیاستگذار و برنامه‌ریز از طریق بازنگری ارتباط این نهادها با نهاد تحقیقات و همسویی بیشتر با آن در جهت اعتلای جایگاه علم، تحقیقات و فناوری.

-       اصلاح نهادهای حقوقی و قانونگذار در جهت پشتیبانی قانونی و تسهیل در امر تحقیق در کشور.

-       اصلاح نهادهای آموزشی به منظور ایجاد بسترهای لازم برای پشتیبانی فکری و ابزاری تحقیقات از یک طرف و ایجاد نگرش تحقیقات در سطوح مختلف آموزشی از طرف دیگر.

-       اصلاح نهادهای اطلاع‌رسانی در جهت کارایی هرچه بیشتر نظام اطلاع‌رسانی.

-       اصلاح نهادهای اجرایی در جهت تقویت معاونت‌های پژوهشی، واحدهای تحقیق و توسعه.

-       اصلاح نگرش مدیران نسبت به طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی، و توسعه ارتباط دستگاههای اجرایی با مراکز تحقیقاتی.

-       اصلاح نهادهای فرهنگی ـ ارتباطی در جهت ارتقای آگاهی‌های عمومی از نتایج مثبت پژوهش، تقویت توجه به علم، پژوهش و فناوری؛ اشاعه فرهنگ کار گروهی به ویژه در زمینه پژوهش و اشاعه فرهنگ و روح تحقیق در باور کلیه افراد جامعه.

-       اصلاح نهادهای پژوهشی (علم و فناوری) در جهت انجام امور در راستای سیاست‌های کلان مشارکت و همکاریهای پژوهشی در زمینه‌های مشترک؛ جذب، حفظ و بهسازی نیروهای محقق، حرکت به سوی استقلال مالی و اجرای پروژه‌های پژوهشی مبتنی بر تقاضا.

-       اصلاح ارتباط نهادهای داخلی بخش نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق توسعه و تقویت ارتباط شبکه‌های داخلی با شبکه‌های بین‌المللی، توسعه و تقویت‌ ساز و کارهای ارتباطی برای مشارکت با نهادهای علمی و فناوری در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی.

 

نتیجه‌گیری

در برنامه سوم توسعه به بسیاری از مشکلات نظام علمی و فناوری توجه شده است.

ولی بدون توجه کافی به شناخت عوامل و قانونمندیهای به وجود آورنده این مشکلات، راه‌حلهایی ارائه شده است.


 



*  سازمان برنامه  وبودجه، سند برنامه، برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1383-1379)، پیوست شمارة 2 لایحه برنامه، جلد اول و دوم، شهریور 1378.

**  کارشناس ارشد اقتصاد 

سیستم تعمیر و نگهداری سامانه تعمیر و نگهداری سیستم نگهداری و تعمیرات سامانه نگهداری و تعمیرات تعمیر و نگهداری نگهداری و تعمیرات سیستم تعمیرات تجهیزات سامانه تعمیرات تجهیزات سیستم نگهداری تجهیزات سامانه نگهداری تجهیزات سیستم مدیریت تجهیزات سامانه مدیریت تجهیزات سیستم مدیریت درخواست ها مدیریت درخواست های خرابی مدیریت درخواست ها کارتابل درخواست ها مدیریت درخواست های PM مدیریت درخواست های پی ام مدیریت درخواست های EM مدیریت درخواست های EM دوره PM دوره مراقبت و نگهداری دوره تعمیر و نگهداری کنترل پروژه تعمیر و نگهداری چک لیست چک لیست های نظارتی چک لیست های نظارتی تعمیر و نگهداری لیست های نظارتی تعمیر و نگهداری کارتابل مدیر تعمیر و نگهداری کارتابل مدیر نگهداری و تعمیرات کارتابل کارشناس تعمیر و نگهداری کارتابل کارشناس نگهداری و تعمیرات کد اموال کد فنی تجهیزات سیستم net سیستم نت سامانه net سامانه نت گزارش های تعمیر و نگهداری گزارش های نگهداری و تعمیرات سامانه نگهداری و تعمیرات تعمیر نگهداری سیستم pm
All Rights Reserved 2022 © PM.BSFE.ir
Designed & Developed by BSFE.ir