سیستم نگهداری و تعمیرات بهبود

رابطه اشتغال زنان با فن آوری اطلاعات و ارتباطات

نام محقق:

 فاطمه حاجی زاده

محل خدمت: معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی

تاریخ تهیه: خرداد 1386

امروزه روشن شده است که اطلاعات و ارتباطات دو قدرت مهم هستند. این دو هم خود ارزش دارند و هم ارزش بوجود می‌آورند. اطلاعات علاوه بر ارزش ذاتی، جنبه دیگری دارد که به دانش منتهی می‌شود و در مکانیزم تصمیم‌گیری و انجام بهتر آن اثر می‌گذارد. ارتباطات نیز مانند اطلاعات ارزشمند بوده و ارزش افزوده‌ای متناسب با اندازه و نوع ارتباطات نصیب افراد می‌کند.
اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعالیت کارآفرینی هستند. کارآفرینی در انزوا و بدون حمایت نهادها، سازمان‌ها و انسان‌ها امکان‌پذیر نیست. کارآفرینی مستلزم کشف یک نیاز اجتماعی است. و کشف نیازهای اجتماعی به شناخت اجتماع، نیازهای آن و بافت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آن وابسته می‌باشد

 در شناسایی نیاز هر فعالیت کارآفرینانه، ایده‌پرداز می‌بایست نسبت به محیط بینش و بصیرت داشته باشد و بداند چه راه‌حل‌هایی برای رفع‌آن نیاز، در نقاط دیگری از دنیا ارائه شده است. بنابراین اطلاعات و دانش مانند ارتباطات از ملزومات هر فعالیت کارآفرینی است.
فناوری اطلاعات و در رأس آن اینترنت شرایط تازه‎ای را پدید آورده است که در آن تولیدکنندگان، تامین‎کنندگان، فروشندگان و مشتریان، و تقریباً همه عوامل دست‎اندرکار یک چرخه اقتصادی قادرند در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند. اینترنت تئوری‎ها و نظریات جدیدی را به میان آورده است که یکی از آنها اشتغال پیوسته است.
هر «رسانه نوینى» در روزهاى نخستین حضور خود باید کارایى خود را اثبات کند تا بتواند به محبوبیت دست یابد و به زندگى مردم نفوذ کند. کارى که تلویزیون در دهه هاى گذشته کرد و هم اکنون تقریباً در هر خانواده اى یک دستگاه تلویزیون وجود دارد.این وضع براى اینترنت هم باید اتفاق مى افتاد. به عبارت دیگر اینترنت هم باید کارایى خود را به اثبات مى رساند.
برخلاف سایر رسانه ها که به زمانى نسبتاً طولانى براى کسب محبوبیت نیاز داشتند، اینترنت به سرعت توانست جایگاه خود را بیابد و به زندگى روزمره مردم نفوذ کند به گونه اى که امروزه نقش بسیار پر رنگى در بسیارى از فعالیت هاى مردم ایفا مى کند.مردم با اینترنت سروکار دارند و براى اهداف و فعالیت هاى بسیارى پاى در آن مى گذارند و نیازهاى مختلف خود را برآورده مى سازند. همان طور که حضور تک تک ما در مکان هاى مختلف اثرى دارد و رویدادهایى را حادث مى شود در دنیاى مجازى اینترنت نیز اوضاع همین گونه است. در واقع به هر جاى اینترنت که پاى مى گذاریم، هر آنچه که مى بینیم، هر آنچه که مى خوانیم، مى خریم، مى فروشیم، دان لود مى کنیم، جست وجو مى کنیم، همه و همه ثبت مى شود. بنابراین اینترنت را مى توان شهرى برفى دانست که رد پاى کاربران در جاى جاى آن باقى مى ماند.
هم‌اکنون و با رونق گرفتن جامعه اطلاعاتی به هیچ عنوان نمی‌توان نقش اطلاعات، ارتباطات و موارد مربوط به آنها را از نظر دور داشت هم اکنون از سویی محیط اینترنت تبدیل به مکانی برای تهاجم به آزادی‌های مختلف شده است.
در مباحث جامعه اطلاعاتی مقصود از زیرساخت‌های آن دیگر توجه صرف به کمیت‌های فنی نیست.
زنان در اینترنت چه می‌کنند؟
با یک جست‌وجوی ساده درمی‌یابیم که 73 میلیون و 700 هزار سایت دربارة زنان وجود دارد. باورکردنی نیست. آمار عجیبی است.
نمی‌توان گفت هرکس از اینترنت چه استفاده‌ای می‌کند اما به نظر می‌رسد کاربران زن سه دسته می‌شوند:
1- زنان و دخترانی که استفاده‌شان به گپ‌های online و چک کردن email محدود می‌شود؛
2- زنان و دخترانی که با نوشتن وبلاگ یا اداره کردن سایت شخصی خود به‌نوعی تولید محتوا می‌کنند؛
3- طراحان وب.
4- تاجران اینترنتی
در یک تقسیم‌بندی دیگر شاید بتوان سه طیف را میان کاربران زن مشخص کرد:
1- کاربران 13تا 19 ساله
2- زنان تحصیل‌کرده و دانشگاهی
3-  زنان خانه‌دار
دکتر یونس شکرخواه در این زمینه می‌گوید: «بین این سه طیف می‌توان یک محور مشترک پیدا کرد. آن محور مشترک این است که همة این افراد احساس می‌کنند در فضای رسانه‌های غیرسایبر مورد غفلت واقع شده‌اند یا خود را از قربانیان رسانه‌های غیرسایبر می‌دانند. در رسانه‌ای مثل اینترنت فرصت‌ها کاملاً برابر است. این فضا فارغ از قوم‌گرایی و جنسیت است. اگر رسانه‌ای مثل رادیو ادامة صدای ما انسان‌ها شده است یا رسانه‌ای مثل تلویزیون ادامة چشم ماست یا رسانه‌های نوشتاری امتداد قلم ما شده‌اند، اینترنت ادامة سلسلة اعصاب ماست و به‌عنوان یک مدیوم بر تعامل و سپس فرصت‌های سریع استوار است و بی‌شک دموکرات‌ترین رسانه به‌شمار می‌رود.»
 جامعه اطلاعاتی: یک مفهوم نسبتاً جدید!
برخی بر این باورند که هنوز تعریفی عام از جامعه اطلاعاتی واقعاً وجود ندارد و تعاریف پیشنهاد شده اغلب نارسایند و فقط موضوعات خاص یا تاثیرات ویژه ای را مورد توجه قرار می‌دهند. با این همه، به طور کلی بسیاری به این موضوع اذعان دارند که جامعه اطلاعاتی پدیده‌ای است که در هر جنبه از زندگی افراد نفوذ پیدا کرده است و بر تک تک سلولهای جامعه و هر بخش از فعالیتهای آن تاثیر گذاشته است.
اعتقاد بر این است که سه عنصر اصلی یعنی دانش و اطلاعات؛  ازدیاد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات؛ و دسترسی و کاربرد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، اساس و بنیان جامعه اطلاعاتی را تشکیل می دهد .
طبق گزارش نهایی برنامه‌ی" فرصت دیجیتالی" از جانب برنامه عمران ملل متحد (UNDP، 2001) “ فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی به عنوان تواناساز قدرتمندی برای اهداف توسعه شناخته می شود، چرا که ویژگیهای منحصر به فرد آن، ارتباطات و تبادل اطلاعات را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد و منجر به تقویت وایجاد شبکه های جدید اجتماعی و اقتصادی می‌شود:
 فناوریهای اطلاعات و ارتباطات فراگیر و چندجانبه عمل می کنند: این فناوریها را می توان در مورد محدوده ی وسیعی از فعالیتهای انسانی از استفاده شخصی گرفته تا تجارت و حکومت به کار گرفت.
- این فناوریها، تواناساز (enabler) عمده ای در خلق شبکه ها است، و در نتیجه کسانی که به این شبکه ها دسترسی دارند را قادر می سازد تا از دستاوردهای حاصله که با افزایش استفاده، فزونی می یابد بهره مند شوند.
- این فناوریها، انتشار اطلاعات و دانش را با آزاد کردن محتوی از جایگاه فیزیکی آن، تسریع می‌کند.
- ماهیت مجازی و دیجیتالی بسیاری از تولیدات و خدمات این فناوریها، این امکان را فراهم آورده که هزینه های جانبی به صفر برسد یا کاهش یابد.
- قدرت این فناوریها در ذخیره کردن، بازیابی، طبقه بندی، تصفیه، توزیع و تسهیم اطلاعات بدون شک می‌تواند به فواید کارایی بیشتر در امر تولید، انتشار و داد وستد منجر شود.
- افزایش کارایی و کاهش هزینه ها در نتیجه ی کاربرد این فناوریها، به ایجاد تولیدات و خدمات و مجاری توزیع جدید در چارچوب صنایع سنتی و نیز الگوهای تجاری نوین و صنایع جدید منتهی شده است.
- با ایجاد و گسترش شبکه ها، این فناوریها می‌توانند فراتر از محدودیتهای زبانی و فرهنگی عمل کرده و از طریق امکان دادن به افراد و گروهها برای زندگی و کار در هر گوشه و هرجا، به اجتماعات محلی امکان می دهند صرف نظر از ملیت شان بخشی از جامعه شبکه ای جهانی را تشکیل دهند و سیاستهای جاری و ساختارهای محدودکننده ی قانونی و نظام مند فعلی که در درون ملتها و میان آنها عمل می کنند را به چالش بکشند.
در سطح جهان همگان اذعان می دارند که بخش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی سریع ترین حوزه رشدیابنده ی اقتصاد جهانی است.
 در عین حال، در تمامی کشورها فرایند ساخت جامعه اطلاعاتی برتوسعه فرایندهای فنی و زیربنایی متمرکز شده است که از نقطه نظر جنسیتی خنثی یا بی طرف تلقی می شود.
 حضور یا غیبت زنان: مسئله ی شکاف دیجیتالی جنسیتی
با در نظر گرفتن مباحث جنسیتی، گاه عنوان می‌شود که فناوریهای اطلاعات و ارتباطات می‌توانند آنچنانکه در اعلامیه پکن و برنامه اقدام آن همانند سایر اسناد ملل متحد تشخیص داده شده است به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط برابری جنسیتی و افزایش توانمندی های اجتماعی، سیاسی، واقتصادی زنان به خدمت گرفته شوند. اما با اینحال، برخی همچنان معتقدند که این فناوریها می‌توانند به نابرابریهای موجود مبتنی بر جنسیت در زمینه ی فرصتها و منابع تداوم بخشیده و اشکال جدیدی از نابرابری میان زنان و مردان را بوجود بیاورند.
 در کنفرانس مقدماتی وزیران کشورهای اروپایی برای اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی تاکید گردید که برابری جنسیتی باید همه حوزه های فناوریهای اطلاعات و ارتباطات را شامل شود که عبارتند از:
- کاربران
- تولید کنندگان
- سیاست گذاران
آنچه مفهوم جهانی‌سازی اطلاع‌رسانی را از نظر فواید و مضرات آن قابل ترسیم می‌کند، به حد و مرز اطلاعات و نفوذ آن در چارچوب دولت- ملت وابسته است که به نوعی، جامعه پژوهشی اقوام و ملل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به واقع آیا می‌توان بر محدودیت اطلاعات، ارتباطات، و اطلاع‌رسانی در چارچوب جهانی‌شدن اندیشید؟ طرفداران اندیشه جهانی‌شدن بر آشنایی آحاد اجتماعی مردم با فرهنگ‌های مختلف ملی و محلی و تنوع فرهنگی از منظر ارتباطی تأکید دارند و دهکده جهانی را در عصر ارتباطات، مبتنی بر تعاطی فکر و اندیشه اقوام مختلف پنداشته‌اند.
حرکت در این عرصه بر چند محور قرار دارد که بحثی مستوفا می‌طلبد. رئوس مطالب این تغییرات و دگرگونی‌ها عبارت‌اند از:
_ فناوری اطلاعات قوه تفکر انسان را توسعه می‌دهد.
_ فناوری اطلاعات تمام جهان را به هم مرتبط می‌کند.
_ فناوری اطلاعات مردم جهان را به یکدیگر نزدیک می‌کند.
_ فناوری اطلاعات از پیچیدگی‌های دنیا می‌کاهد.
برخی از طرحریزان توسعه معتقدند که فناوری اطلاعاتی از لحاظ جنسیتی بیطرف است و در نتیجه زنان و مردان باید به طور عادلانه از کاربرد آن منتفع شوند. با این حال نتایج یک تحقیق (بر مبنای شش مطالعه موردی از پروژه های ترویج فناوری اطلاعات و ارتباطات در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین) بنا بر گزارش هافکین این فرضیه را که زنان به نحو برابر از پرژه های توسعه منتفع نیستند، را مورد تائید قرار می دهد.
طی کنفرانس تدارکاتی وزیران مجمع-اروپایی برای اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (بخارست 2002) بر فهرستی از موانع خاص جنسیتی در دسترسی به فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی به شرح زیر تاکید شد:
- هزینه های بالای دسترسی و گزینه های تکنولوژی
- دسترسی محدود در جهت آموزش مهارتهای جدید (فقدان اطلاعات و تشویق لازم درمورد درخواست برای فراگیری فناوریهای ارتباطات و اطلاعات
- ناکافی بودن شبکه ها و وجود این تصور که این فناوریها "مردانه" است
برخی نیز بر این باورند که تفاوتهای موجود میان زنان در دسترسی به اینترنت از جمله تحت تاثیرعوامل زیر قرار دارد:
- عامل جغرافیایی (تفاوتهای مناطق شهری و روستایی)
- وضعیت خانوادگی (مادران مجرد دسترسی کمتر دارند)
- سن کاربران (مشکل دسترسی برای زنان بالای 45 سال)
البته در این مورد نیز توافق وجود دارد که اطلاعات محدود در مورد وضعیت زنان بعنوان کاربران ، تولیدکنندگان و تصمیم گیران این فناوریها، ارزیابی دقیقتری در خصوص شکاف دیجیتالی جنسیتی را امکان پذیر نمی سازد.
در مورد شکاف بین زنان در مناطق روستایی و شهری، گالاگر و مایر(Gallagher and Mayer، 2001 ) خاطر نشان می گردند که بدون دستیابی به فناوریهای ارتباطات و اطلاعات ، زنان در مناطق روستایی نمی‌توانند در منافعی که در حوزه آموزش، درآمدزایی، بهداشت و سایر موارد که از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات می‌تواند بدست آید سهیم باشند همچنانکه می دانیم زنان شهری هم در ابتدای مسیر استفاده از این قابلیتها قرار دارند.
علی رغم کمبود اطلاعات در مورد شکاف دیجیتالی جنسیتی، شواهد محکمی موجود دارد حاکی از آنکه زنان :
- از منابع مالی کمتری برای خرید تجهیزات جدید برخوردارند
- زمان محدودتری برای کسب مهارت ها و معلومات جدید دارند
- در چارچوب و قوانین بازی جامعه اطلاعاتی(که در آن فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، بسرعت حوزه های کار و تجارت، آموزش و اداره حکومت را متحول می کنند) اثرگذاری کمتری می توانند داشته باشند
- زنان همینطور فاقد اعتماد بنفس و دلگرمی برای پیگیری فعالانه ی فرصتهای مربوط به فناوریهای اطلاعات و ارتباطات هستند.

دکتر کلارا چنین بیان مى کند که با استفاده از اینترنت اکنون از طریق وب سایت سفارشات بسیارى به آنان مى رسد. به گفته وى، با استفاده از اینترنت آنان اکنون به سرعت از تحولات و یافته هاى جدید در زمینه کارى خود با خبر مى شوند و آنها را به کار مى گیرند. همچنین، آنان توانسته اند با استفاده از پست الکترونیک، محصولات جدید خود را به اطلاع مشتریان برسانند.

آنچه که مربوط به زنان مى شود امکانات و شانسى است که  گسترش استفاده از وسایل ارتباط جمعى جدید براى آنان ایجاد کرده است. فاطمه مرنیسى جامعه شناس مراکشى معتقد است که بیش از نیمى از کسانى که از وسایل ارتباط جمعى جدید در جهان عرب استفاده مى کنند زنانند. او مى گوید:
«زنان و همینطور تمام اقلیت ها در جامعه جزء کسانى هستند که از  تغییر تسلط انحصارى وسایل ارتباط جمعى بیشترین سود را مى برند. زیرا تکنولوژى اطلاعاتى جدید بر پایه عدم وجود سلسه مراتب پایه ریزى شده است.»

دکتر نیلسن کتاب‌هاى زیادى در زمینه بهترین راه‌هاى استفاده از شبکه و وب سایت‌ها منتشر کرده است. اما او اخیراً نگاه انتقاد آمیز خود را متوجه آنچه اوضاع به وخامت گراینده در عالم ارتباطات الکترونیکى مى‌داند کرده است. وى این پدیده را «آلودگى اطلاعاتى» مى‌خواند. با خلق اینترنت و ایمیل در دهه 90 شبکه جهانى رایانه‌ها به شیوه‌اى موثر و سریع براى ایجاد ارتباط بدل شد. اما حتى در آن زمان نیز بحث‌هاى نگران کننده‌اى درباره احتمال بروز ترافیک سنگین در شبکه اطلاعاتى آغاز شده بود. نیلسن به بى بى سى گفته است: «آلودگى اطلاعاتى در واقع همان تردد حجم سنگین اطلاعات در اوج آن است. این وضع گاه شما را از انجام کارهایتان باز مى دارد.» وى اعتقاد دارد: «ایدئولوژى فناورى اطلاعاتى طى50 سال گذشته فقط و فقط این بوده است که هرچه اطلاعات بیشتر باشد، هرچه تولید اطلاعات انبوه تر باشد بهتر است.» اما به گفته نیلسن اینترنت اکنون به دستگاهى بدل شده است که اطلاعات را بدون قائل شدن اولویت با سرعت منتشر مى کند. به گفته وى ایمیل نیز از ابعاد منفى این پیامد است، زیرا معجون عجیبى از ارتباطات جمعى و فردى است. البته چنین نیست که همه این ابزارهایى که در اختیار مردم است بد باشد، بلکه این تاثیر جریان مهارنشده اطلاعات و ارتباطات است که نیلسن را نگران مى‌کند. او این وضع را به آلودگى محیط زیست تشبیه مى‌کند. وى اخطار مى‌دهد اگر مردم تدابیرى براى مقابله با این وضع اتخاذ نکنند، توانایى خود را در استفاده سازنده و مفید از رایانه از دست مى‌دهند و این رایانه خواهد بود که بر زندگى و کار مردم حکم مى‌راند.
رئیس موسسه تحقیقات مطالعاتى نیلسن مى‌گوید: «باید فیلترهاى ضدتبلیغاتى هم داشته باشیم، و فکر مى کنم باید قوانینى براى مبارزه با ارسال اى میل هاى تبلیغاتى وضع شود. باید مردم را در مقابل میزان آلودگى که ایجاد مى‌کنند مسئول شناخت. همانطور که اگر کسى طبیعت را نابود مى‌کند، مسئول است و باید جریمه بپردازد، همین موضوع باید درباره ایمیل‌هاى تبلیغاتى صادق باشد.» در یک جمع بندى مى‌توان دریافت که نظر استاد بهره ورى در اینترنت (نیلسن) در مورد آلودگى اطلاعاتى نظرى منعطف است. به گفته وى حل مشکل آلودگى اطلاعاتى پیچیده نیست، اما مستلزم آن است که مهار رایانه به دست گرفته شود. ایجاد اولویت، انضباط فردى در آنچه مى خوانید و ارسال مى کنید، فیلترها و نرم افزارهاى ضدتبلیغاتى به تحقق این هدف کمک خواهند کرد. آلودگى اطلاعاتى از اقتصاد اطلاعات، ابزارهاى دیجیتالى و تجارت الکترونیک پدیدار مى شود. مجموع فرآیندهاى ارتباطات الکترونیکى و هدف‌هاى این ارتباطات و اطلاع رسانى که در سرزمین دیجیتال صورت مى گیرد، در بروز این آلودگى اطلاعاتى موثر است و نمى توان آن را از نظر دور داشت. این آلودگى به محیط زیست آسیب فراوانى نخواهد زد. البته مسئله بازیاب ابزارهایى مثل سى دى ها، لوازم سخت افزارى و اینچنینى، چالشى مهم براى دهه‌هاى آینده خواهند شد که آلودگى سخت افزارى اطلاعاتى به شمار مى‌آید. آلودگى اطلاعاتى، تاثیرات مخرب روانى و رفتارى را در بین جوامع مختلفى که اعتقاد زیادى به رفتارهاى سنتى قومى دارند، ایجاد نخواهد کرد. برقرارى ارتباطات الکترونیکى باعث کاهش ارتباطات فیزیکى و در صورت هاى غیرمجازى مى شود و این را اکثر روانشناسان معتقد هستند. بنابراین بر مسئولان آموزشى، پرورشى و تدوین کنندگان برنامه هاى راهبردى توسعه فناورى اطلاعات و ارتباطات در کشور است که به مسئله آلودگى اطلاعاتى و بحران هاى هویتى که این آلودگى مى توانند براى نسل هاى آینده ایجاد کنند، توجه شایانى داشته باشند. عدم برخورد منعطف و ساختارى با مقوله ICT مفهومى نیست که بتوان آن را از نظر دور داشت. پس امیدواریم راه حل‌هایى براى جلوگیرى از دیجیتالى گرایى مطلق در کشور و در حوزه‌ها و برنامه‌هاى گوناگون، طرح ریزى شود. به بازى گرفتن جامعه روانشناسان، جامعه شناسان و گروهى از پزشکان متخصص براى سازماندهى بهداشتى، استفاده از ابزارهاى دیجیتالى و مقابله با بروز یک آلودگى اطلاعاتى فرض مهمى است که انتظار مى رود وزارت بهداشت با همکارى وزارت فناورى اطلاعات به آن توجه کنند.

نویدهای فناوریهای اطلاعات و ارتباطات برای زنان و موانع موجود
توانایی فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در توانمندسازی زنان از طریق آموزش بهتر و ارتباطات گسترده و در جهت تولید درآمد شخصی برای ایشان نباید دست کم گرفته شود. بوخارت و اولدر(2003) با اشاره به وضعیت زنان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا یادآور می‌شوند که آداب و رسوم سنتی در همه این کشورها مورد چالش قرار گرفته است و بویژه بر نقش و سهم اینترنت در این ارتباط تاکید می کنند. هاملنیک (1999) نیز معتقد است فناوریهای اطلاعات و ارتباطات اشکال جدیدی از ارتباطات را بوجود می‌آورد که می‌تواند زنان را قادر به فروپاشیدن موقعیت اجتماعی بسته ای که غالبا در آن محصورند سازد. همچنین فرصتهای نوینی را برای اشتغال زنان در مشاغلی فراهم می‌آورد که مستلزم مهارتهای جدید است. هرچند متذکر می‌شود که سیاستهای محکمی لازم است تا این فناوریها بتوانند تاثیر مثبتی بر زندگی زنان بگذارد. در جوامع دانایی محور (Knowledge socities) که در حال ظهور است دستیابی به ارتباطات یک ابزار کلیدی برای مشارکت و ادغام اجتماعی social inclusion به حساب می‌آید. بوخارت و اولدر (2003) همچنین یادآور می‌شوند که با در نظر گرفتن آنچه آنان انقلاب اطلاعاتی می‌نامند بازارهای شغلی به هیچ وجه با شتاب افزایش تعداد افراد جوانی که به آن وارد می‌شوند هماهنگ نبوده است. با ورود زنانی که در حال حاضر قصد کارکردن دارند این شرایط حادتر نیز شده است و طبقه جدیدی از کارکنان اطلاعاتی که احتمالا عمدتا متشکل از زنان خواهد بود در حال ظهور است.
میزان بهره مند شدن از فرصتهای ناشی از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات برای زنان هم در درون کشورها و هم در مقایسه میان کشورها بسیار متفاوت است. زنان ساکن در کشورهایی که بهترین عملکرد در پروژه های توسعه ی اینگونه فناوریها را داشته اند، مانند استونی یا برخی کشورهای اروپای مرکزی، یا زنان ساکن در مناطق شهری در یک موقعیت ممتاز یا برتری قرار دارند.
 
در "گزارش نهایی برنامه فرصت دیجیتالی" (UNDP، 2001:15) ) با ارجاع به قابلیتهای فناوری های اطلاعات و ارتباطات در برقرار کردن ارتباط میان افراد و اجتماعات محلی با اطلاعات و منابعی فراتر از مرزهای جغرافیایی شان ، بویژه بر اهمیت و سودمندی این نکته در ارتباط با اجتماعات به حاشیه رانده شده و گروههایی مانند زنان، جوانان و اقلیتهای قومی تاکید شده است. افراد این گروهها می‌توانند به اطلاعات مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند و به تبادل اطلاعات موردعلاقه خود بپردازند، قدرت جمعی خود را تقویت کنند و راه حلهای مناسب برای بهبود و توسعه ی شرایط خود را بیابند.
کابرراـ بالزا (Cabrera-Balleza) بر اساس نتایج یک طرح پژوهشی درباره استفاده از فناوریهای ارتباطات و اطلاعات توسط سازمانهای زنان در آسیا و اقیانوسیه به این نتیجه رسید که گروههای زنان با بهره گیری از امکانات این گونه فناوریها توانسته‌اند در زمینه‌های زیر به موفقیتهایی دست یابند:
- انجام تحقیق و دستیابی به اخبار و اطلاعات
- بهبود مهارتها و معلومات شخصی و سازمانی
- پیگیری و مشارکت در برنامه های زنان در مقیاس جهانی
- انتشار اطلاعات و محصولات و مطالب تبلیغاتی
- کسب شناخت در زمینه ی عوامل موثر بر توسعه در سطوح محلی و منطقه ای
- تبادل اطلاعات و تجربیات
- تنظیم و هماهنگی فعالیتها هم در کشور و هم در خارج از کشور
- مشارکت در جامعه مدنی و اجتماعات محلی
- شناسایی مرتبطین جدید و گسترش شرکای توسعه
- ارائه درخواست برای حمایت های مالی و فنی
 پژوهشی که کابرراـ بالزا از آن نام برده همچنین نشان می دهد که اوج استفاده از این فناوریها در بکارگیری «پست الکترونیکی» است که برای مقاصد اجرایی و اداری و برای مکاتبه با کمک دهنده‌ها و شرکای بین المللی و منطقه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. اینترنت نیز از سوی دیگر برای شبکه سازی و دسترسی به اطلاعات و جلب حمایت مردمی موثر واقع شده است.
فناوریهای اطلاعات و ارتباطات میتواند همچنین برای زنانی که مسئولیت مراقبت از کودکان را دارند یا آنان که دور از مراکز شهری سکونت دارند مزایای زیادی بهمراه داشته باشد و برای مثال برای آنان فرصت کار از منزل یا به عبارت دیگر "دورکاری" (teleworking) را فراهم آورد.
تاکنون برخی اقدامات حمایتی نیز در سطح بین المللی برای ترویج و تشویق استفاده از فناوریهای ارتباطات و اطلاعات در میان زنان صورت گرفته است و از آن جمله سازمان ملل متحد، دو اجلاس در سال 2002 برای تسهیل دسترسی زنان به این فناوریهای جدید برگزار نمود. یکی از این نشستها تحت عنوان «فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات و تاثیر و کاربرد آنها بعنوان ابزاری برای پیشرفت و توانمند سازی زنان» در جمهوری کره در نوامبر 2002 برگزار شد و دیگری تحت عنوان «مشارکت و دسترسی زنان به رسانه ها و تاثیر آن بعنوان ابزاری برای پیشرفت و توانمندسازی زنان» با همکاری کمیسیون اقتصادی و اجتماعی ملل متحد برای آسیای غربی نیز در نوامبر 2002 در بیروت، لبنان برگزار شد. نکته مهم این است که در تدارک برای برگزاری این دوجلسه، زنان برای شرکت در جلسات گفتگوی هفتگی از طریق اینترنت دعوت شدند تا درباره موضوعات کنفرانس‌ها و توانمندسازی زنان و فناوریهای اطلاعات و ارتباطات نظرات خود را مطرح سازند.
باید توجه داشت که در کنار منابع و فرصتهایی که این فناوریها برای زنان فراهم میسازند، موانعی نیز برای استفاده زنان و دستیابی به این فناوریها وجود دارند. مواردی از این موانع و محدودیت‌ها در پژوهشی که در منطقه آسیا و باسیفیک صورت گرفته است به شرح زیر فهرست شده است:
- عدم ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی. این مسئله بویژه در قفقاز، ارمنستان، آذربایجان و گرجستان و منطقه آسیای مرکزی نقل گردیده بود که خود را در نرخ بالای تورم، مناقشات مسلحانه داخلی یا سایر اشکال آشوبهای داخلی، نسبت بالای بلایای طبیعی و میزان بالای اقتدار مرکزی نشان می‌‌دهد.
- فقدان سیاستهای ملی تشویق کننده فناوریهای اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار توسعه که میتواند از ضعف زیرساختهای این فناوریها مانند خطوط تلفن ناکارآمد یا نبود برق در برخی مناطق روستایی و مناطق دور در اقیانوسیه و قسمتهایی از آسیا که هنوز دسترسی به برق ندارند، ناشی شده باشد.
- هزینه های سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر و هزینه نگهداری و اتصال بخصوص هزینه نرم افزارهای دارای مجوز. هزینه متوسط ماهانه یک اشتراک اینترنتی در کشورهای حوزه اقیانوسیه که مورد مطالعه قرار گرقته اند 50 دلار آمریکا برآورد شده است. هزینه آن ظرف یکسال بالغ بر یک چهارم یا نیمی از سرانه تولید ناخالص ملی در بسیاری از کشورهای منطقه اقیانوسیه می‌گردد که البته شکی نیست اکثریت مردم این کشورها توان پرداخت آن را ندارند. از سوی دیگر، گروههای زنان در شرق و جنوب شرقی آسیا که به فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، به ویژه به اینترنت و پست الکترونیکی دسترسی داشته‌اند، تصدیق کرده‌اند که هزینه‌های ارتباطی آنان به خاطر بکارگیری فناوریهای جدید، بسیار کاهش یافته است.
- عدم برخورداری از مهارتهای کامپیوتری یا کمبود مهارت در این زمینه. برخی از زنان در ناحیه اقیانوسیه در زمینه ی حوزه‌های مختلقی نظیر نصب یا نگهداری سخت افزار یا نرم افزار، مهارتهای مبتنی بر اینترنت مانند telnet، f.t.p یا شبکه های ارتباط از طریق پست الکترونیکی (mailing lists) واقعا با مشکل روبرو بوده‌اند. گروههای دیگری در منطقه اقیانوسیه نیز اظهار نمودند که تماسهای حضوری و جلسات گروهی هنوز روشهای موثرتری برای ارتباطات با دیگرسازمانهای زنان در مقایسه با ارتباطات الکترونیکی شبکه‌ای است.
- آگاهی محدود زنان در زمینه انواع دیگر امکانات و فرصتهای فراهم شده به وسیله فناوریهای اطلاعات و ارتباطات ( به غیر از دسترسی به اطلاعات).
- محدودیت دسترسی به اطلاعات آنلاین به زبانهایی غیر از انگلیسی. انگلیسی در بسیاری از کشورهای آسیا و اقیانوسیه نه زبان اول است و نه زبان دوم و در صورتیکه هر استراتژی اطلاعاتی بخواهد موثر واقع شود یکی از مسایل اولیه که میبایستی در نظر گرفته شود زبان است. زبان روسی ممکن بود بتواند در قفقاز و منطقه آسیای مرکزی تاثیر بیشتری داشته باشد. زبان چینی در چین، هنگ کنگ و تایوان و زبان بهاسا در مالزی و اندونزی.
در این گزارش همچنین کیفیت اطلاعات ارسال شده بر روی وب یا گردش اطلاعات به واسطه سایر اشکال فناوریهای اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی دیگر از موضوعات کلیدی در ارتباط با زنان مطرح شده است. نسبت قابل توجهی از اطلاعات بر روی اینترنت از نوع پرونوگرافی است. تعدادی از زنان آسیا و پاسیفیک به وسیله اینترنت به سمت فحشا سوق داده شده‌اند. از سوی دیگر، گفته می‌شود از این فناوریها به نحو موثری در تلاشهای جهانی جهت پایان بخشیدن به قاچاق زنان و دختران (حدود 700 هزار زن و کودک هرساله قاچاق میشوند) استفاده شده است. به عنوان مثال، از ابتدای سال 1995 از اینترنت برای ایجاد همکاری بین المللی، مذاکره و تبادل تجربیات برای خانمه دادن به قاچاق زنان استفاده شده است. در مواردی هم از این فناوریها برای گردآوری اطلاعات در خصوص قاچاق، اطلاع رسانی عمومی در این زمینه و حتی رهایی زنان قاچاق شده و بازگردانیدن آنها از طریق فراهم نمودن آموزشهای شغلی، استفاده گردیده است.

توصیه‌هایی نیز برای غلبه بر موانع و محدودیتهای دستیابی زنان آسیا و اقیانوسیه به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطات بعمل آمده است. برخی از این توصیه‌ها به شرح زیر فهرست گردیده است:
- بازسازی مجدد اطلاعات در دسترس بر روی اینترنت و ترکیب امکانات اینترنت با امکانات رسانه‌های "سنتی" یا جا افتاده تر نظیر رادیو و چاپ.
- آموزش و ظرفیت سازی در مورد سازمانهای غیردولتی زنان و گروههای مردمی در زمینه مهارتهای متعدد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات - برخی از این نمونه‌ها آموزشی فعالیتی بوده است که توسط یک سازمان غیردولتی تحت عنوان «آموزش شبکه سازی الکترونیکی زنان» صورت گرفت و نمونه دیگر آموزش انجمنهای مردمی زنان درباره فناوریهای اطلاعات و ارتباطات که توسط یک سازمان غیردولتی زنان در مانیل صورت گرفته است.
- تسهیل ایجاد و گسترش متون و محتوا بر روی وب، تولید و استفاده از منابع مربوط به این فناوریها به زبانهای متفاوت.

 بوخارت و اولدر اعتقاد دارند که موفقیت اقتصاد مبتنی بر فناوریهای ارتباطات و اطلاعات شدیداً در گروی مشارکت تمامی مردم است و لذا هم مردان و هم زنان باید در این امر مشارکت داشته باشند. گسترش فرصتهای کاربرد ICTs نه تنها برای زنان بلکه همچنین برای کشورهای عربی در کل سودمند به حساب آمده است. به اعتقاد ایشان وارد شدن این فناوریهای جدید به دنیای اعراب ابزار کاملی را برای زنان بمنظور تقویت وضعیت اجتماعی‌شان در جامعه فراهم میکند و باعث خودآگاهی آنان و همچنین مشارکت بیشتر در نیروی کار میگردد.
این دو پژوهشگر همچنین یادآور شده اند هرچند نفوذ اینترنت روند آهسته‌ای در خاور میانه داشته، ولی هم اینک وب سایتهای بسیاری به زبان عربی و انگلیسی در دسترس زنان عرب قرار دارد و برخی حتی مخصوص زنان طراحی شده‌اند نظیر سایت «ارتباط زنان عرب» www.arabwomenconnect.org که تحت نظارت بنیاد توسعه زنان سازمان ملل متحد است.
در سپتامبر 1996 برنامه زنان APC اقدام به انجام یک نظرخواهی از بیش از 700گروه زنان و زنان منفرد از طریق پست الکترونیکی برای تعیین نیازهای شبکه سازی الکترونیکی و تعیین فرصتهای تازه نمود.
به نظر می‌آید که افزایش ارتباطات و سهیم شدن در دانش توسط زنان نه تنها در جنوب و شرق اروپا، بلکه در جوامع دوردست در شرق و غرب باعث شده است که دورنمای مشارکت اینترنتی زنان بهبود یافته و در جهت دنیای عادلانه‌تری برای زنان پیش می‌رویم.

نتایج و یافته ها:

همزمان با پیشرفت فناورى، نیاز به نیروى کار ماهر اهمیت ویژه اى یافته است. کمبود کارمندان و کارگران آشنا به فناورى اطلاعات در تمام جهان وجود دارد. در آسیا، تنها در صورتى خواهیم توانست به این نیاز پاسخ دهیم که زنان را با فناورى اطلاعات بیشتر آشنا سازیم. تاکنون ثابت شده است که روند صنعتى شدن، همان گونه که وابسته به نیروى کار ماهر است، به نیروى کار زنان نیز وابستگى دارد.

اهمیت آشنایى زنان با اینترنت را از زاویه اى دیگر نیز مى توانیم بررسى کنیم. به طور تاریخى، بیشتر کارهاى ادارى و منشى گرى توسط زنان انجام شده است. در آینده، در بسیارى از شرکت ها و موسسات، این امور به کمک اینترنت انجام خواهد شد. در چنین شرایطى، کارمندان باید بتوانند اعمالى نظیر رزرو اینترنتى، جمع آورى اطلاعات از طریق وب و آماده سازى و انتقال پرونده ها از طریق اینترنت را انجام دهند.

مزیت اصلى اینترنت و به طور خاص وب براى زنان آن است که آنان مى توانند در منزل خود، تجارتى الکترونیکى راه اندازى کنند. توانایى کسب درآمد در خانه، جذابیت اینترنت را براى زنان افزایش مى دهد. زیرا به این ترتیب، آنها خواهند توانست بر بسیارى از مشکلاتى که در محیط کارى ممکن است برایشان پیش آید (نظیر نگهدارى از کودک در ماه هاى اولیه) پیروز شوند. به این ترتیب، شاید آن خط قرمزى که میان خانواده و کار وجود دارد، کم کم از بین برود.

نکته دیگرى که باید به آن توجه کرد، آن است که اکنون این مشکل در میان جوانان کمتر مشاهده مى شود. اما بخش بزرگى از نیروى کار زنان بیش از 20 سال سن دارند و در حقیقت همین قشر هستند که با مشکل روبه رو خواهند شد. بسیارى از آنان در زمینه مهارت هاى فناورى اطلاعات (IT) آموزش ندیده اند. حتى مشاهده شده است که در میز کارى بسیارى از آنان یک دستگاه کامپیوتر وجود دارد، ولى آنان نحوه استفاده از آن را به طور دقیق نمى دانند. از مطالب بالا مشخص است که باید برنامه ریزى دقیق ترى براى آشنا ساختن زنان با مهارت هاى IT و به طور خاص اینترنت در کشورهاى آسیایى انجام داد.

اگرچه نباید نقش تلاش هاى شخصى آنان را در کسب مهارت نادیده گرفت، اما وظیفه صاحبان شرکت هاى خصوصى و دولتى است که زنان را در رسیدن به نقطه مطلوب یارى رسانند. روش هاى بسیارى در این مسیر وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى کنیم:

1-ایجاد تسهیلات آموزشى
2-کمک مالى به موسساتى که توسط زنان اداره مى شود به منظور به کارگیرى اینترنت در این موسسات
3- فراهم ساختن محیطى با فناورى هاى جدید براى زنان
4- تشویق زنانى که مهارت هاى اینترنتى را فرامى گیرند و به کار مى برند و...

منابع:
1-دنیایی که با ICT متحول می‌شود. ترجمه ثریا پاک‌نظر. وب. شماره 55 (دی 1383)، ص 22-20
2-  حجازی. سید علیرضا، مشارکت فناوری اطلاعات در کارآفرینی،مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات ومدارک علمی  ایران،شماره سوم دوره دوم
3-احمدنیا.شیرین،جایگاه زنان در جامعه اطلاعاتی:یک دیدگاه جامعه شناختی،فصلنامه زن فرزانه،سال اول شماره1،تابستان1383،ص11

4-گزارشات مختلف در وزارت کار و امور اجتماعی
4-  http://www.itiran.com/?type=article&id=2992